مسجد النبی، یکی از امکان مهم زیارتی_گردشگری برای مردم اسلامی دنیا به شمار می رود. در مقاله پیشین به معرفی برج خلیفه، از مقاصد گردشگری بسیار مهم و مشهور جهان در کشور امارات پرداختیم. در این مطلب میخواهیم درباره مسجد نبوی، یکی از بزرگترین مساجد دنیا در کشور عربستان صحبت کنیم.

مسجدی که ارزشی والا برای مسلمانان سراسر دنیا دارد. قدمت این مسجد به زمان زیست پیامبر گرامی اسلام باز می گردد. تاریخ، نحوه ساخت، دلیل نامگذاری و … عناوینی است که می خواهیم در این مطلب از آن ها سخن بگوییم. برای خواندن حقایق و مطالب بیشتر درباره مسجد النبی، با ما همراه باشید.

تاریخچه جذاب مسجدالنبی

مسجد النبوی یا مسجد النبی، توسط پیامبر گرامی اسلام، در شهر مدینه عربستان پایه گذاری و ساخته شد. این مسجد، از لحاظ تاریخ ساخت، دومین مسجدی است که توسط پیامبر در آن زمان ساخته شد. مسجد قبا، نام اولین بنای عبادتی است که پیش از مسجدالنبی توسط پیامبر خاتم ساخته شده است. این دو مسجد، هر دو، در کشو عربستان ساخته شده اند. طبق روایات و احادیث، ثواب خواندن یک نماز در این مسجد برابر با 1000 نماز در مساجد دیگر است.

از لحاظ مکانی می توان گفت، این بنای تاریخی در قلب شهر مدینه واقع شده است. آیا این سوال در ذهن شما ایجاد نشده است که پیامبر چگونه این مسجد را بنا کردند؟ مگر زمین متعلق به خود داشتند؟ برای پاسخ این سوال است لازم است بگوییم، زمین این بنا، ابتدا متعلق به دو کودک یتیم با نام های سهل و سهیل بود. این دو کودک هنگامی که فهمیدند محمد (ص)، برای ساخت مسجد نیاز به زمین آن ها دارد، آن را تقدیم به پیامبر کردند.

پیامبر در آن زمان بسیار اصرار کردند که بها و نرخ زمین را بپردازند. به دلیل اینکه سهل و سهیل کودکانی یتیم بودند. سرانجام، فردی به نام ابو ایوب انصاری، بهای تعیین شده ما بین این دو کودک و پیامبر را پذیرفت. سپس، این شخص حضرت را پس از ورودشان به مدینه ( در سال 622) اسکان داد. بنای ابتدایی، ساختمانی شکل گرفته و ساخته شده در یک حیاط بزرگ بود. این مسجد، مکانی سرباز بود که به عنوان یک مرکز اجتماعی، دادگاه حقوقی و یک مدرسه مذهبی برای تمام کسانی که تمایل داشتند به دین اسلام بپیوندند، به شمار می رفت. این بنا، در واقع یک ساختمان در فضای باز بود و در آن منبر برافراشته ای قرار داشت که مکان خطبه خوابی حضرت و تدریس و قرآن به شمار می آمد.

مدت زمان ساخت مسجد

ساخت مسجد، توسط پیامبر و یارانشان حدود هفت ماه به طول انجامید. ارتفاع ساختمان ابتدایی مسجد 3.60 متر (11.8 فوت) بود. گفته می شود سقف را با استفاده از تنه های خرما و برگ درخت خرما بنا کرده بودند. ساختمان ابتدایی که توسط حضرت ساخته شد، دارای سه در اصلی بود. نام های این سه در یا سه دروازه جبرئیل، رحمت و دروازه زنان نام داشت. دروازه جبرئیل یا باب الجبرئیل به سمت غرب باز می شد. در قسمت شرق دروازه زنان یا باب النساء قرار داشت. همچنین دروازه رحمت یا باب الرحمه نیز در قسمت جنوبی مسجد واقع شده بود.

توسعه و زیبا سازی مسجد

در این قسمت می خواهیم درباره بازسازی مسجد النبی در دوره حاکمان مختلف، توضیح دهیم. حاکمانی که پس از حضرت محمد (ص)، بر روی کار آمدند، هر کدام به نوعی در جهت گسترش و زیبا سازی مسجد تلاش کردند. آن ها، پس از این کار، دیوار ها، مناره ها و بسیاری از در ها را برای خود نامگذاری کردند. از ویژگی های بسیار شگفت انگیز این مسجد، وجود گنبد سبز در قسمت جنوب شرقی این مکان است. این قسمت در آن زمان، مکان و خانه شخصی عایشه بود اما امروزه آرامگاه حضرت محمد (ص) می باشد.

عده کثیری از زائران حج، برای زیارت این گنبد و مکان، به مدینه قصد سفر می کنند. پس از گذر هفت سال از هجرت پیامبر عظیم الشان، زمانی که جنگ خیبر خاتمه یافت، تصمیم بر این شد تا مسجد گسترش پیدا کند. از این رو، دیواره های مسجد به اندازه 32/47 متر، از هر طرف بسط و گسترش پیدا کرد. زمانی که ابوبکر حاکم مسلمانان شد، مسجد هیچ تغییری پیدا نکرد و گسترش نیافت.

مسجد در زمان حکومت عمر، تخریب شد. عمر تمامی خانه های اطراف مسجد به جز خانه همسران پیامبر را ویران کرد، تا بتواند آن را گسترش دهد. با تخریب دیواره ها، اندازه بنای مسجد به 57.49 متر × 66.14 متر رسید. عمر جهت ساخت دیواره های محوطه این مکان، از آجر های خشک شده در آفتاب کمک گرفت. همچنین عمر، سه دروازه دیگر برای مسجد، بنا کرد. عثمان، سومین خلیفه ای بود که پس از پیامبر حکومت می کرد. او نیز مسجد را به طور کامل تخریب کرد تا بنای توسعه یافته و جدید تری را بسازد.

خلیفه سوم و بازسازی مجدد

ویرانی مسجد توسط عثمان در سال 649 اتفاق افتاد. او برای ساخت مسجد النبی، حدود ده ماه زمان صرف کرد. عثمان تمامی تلاش خود را کرد تا شکل مسجد النبی مانند کعبه باشد. برای توسعه مسجد، عثمان دروازه ها و نام آن ها را تغییر نداد. ستون های مسجد که از تنه های نخل ساخته شده بودند، جای خود را به ستون های سنگی دادند که با گیره های آهنی به یکدیگر متصل می شدند.

همچنین در بازسازی سقف هم از چوب ساج استفاده شد. زمانی که سلطان عبدالحمید دوم عثمانی حکومت می کرد (1909)، مسجد النبی اولین مکانی در شبه جزیره عربستان بود که از چراغ های برق برخوردار بود. این مسجد، هیچ گاه بر روی مردم و علاقه مندان بسته نشده است. تنها در ماه رمضان سال 2020، این مکان به دلیل شیوع ویروس کرونا، بر روی مردم بسته شد.

معماری کنونی مسجد

امروزه، مسجد النبی در فضایی مستطیلی شکل قرار گرفته و تعداد طبقان آن به عدد 2 می رسد. در سمت جنوبی این مکان، نماز خانه عثمانی قرار گرفته که با قدمت ترین محل آن به شمار می رود. این نماز خانه، با 27 گنبد کشویی، بر روی پایه های مربع شکل بنا شده است. با بسته شدن گنبد ها، سوراخ ها و روزنه هایی که در پایه هر گنبد تعبیه شده است، باعث روشن سازی فضا می شوند. سقف هایی که به صورت کشویی باز و بسته می شوند، به هنگامه اقامه نماز بسته می شوند.

هنگامی که گنبدها روی مسیرهای فلزی می لغزند تا قسمت‌هایی از سقف را تحت الشعاع قرار دهند، شعاع هایی سراسر نور برای نمازخانه ایجاد می‌کنند. در این مواقع، حیاط مسجد عثمانی نیز با چترهایی که به ستون‌های مستقل چسبانده شده‌اند، سایه‌انداز می‌شود. محوطه سنگفرش مسجد النبی، مجهز به چادر های چتری می باشد که به هنگام نماز استفاده می شود. دسترسی به سقف های مسجد، از طریق پله و پله برقی امکان پذیر می باشد. ساخت گنبدهای کشویی و سایبان های چتر مانند، توسط مهندس و معمار آلمانی به نام محمود بودو راش، انجام شده است.

آرامگاه خاتم پیامبران و دختر گرانقدر ایشان فاطمه (س)

پس از رحلت پیامبر، آرامگاه ایشان خارج از مسجد النبی قرار داشت. اما پس از مدتی، به داخل مسجد منتقل شد و دیواره ای چند ضلعی دور آن کشیده شد. این دیواره، پنج ضلعی می باشد و به این دلیل تعداد ضلع های آن 5 عدد است که شبیه کعبه نباشد. به دلیل اینکه در سال 557 قمری، احتمال نفوذ صلیبی ها به مسجد وجود داشت، در اطراف آرامگاه حضرت، سرب ریختند. این کار باعث می شد صلیبی ها نتوانند به داخل مرقد ورود کنند. ساخت مقصوره های چوبی برای حجره، در سال های 668 و 694 قمری توسط برخی از سلاطین ساخته شد.

عده کثیری از علمای شیعه، اتفاق نظر دارند بر این موضوع که مسجد النبی محل اصلی دفن فاطمه (س)، دختر پیامبر است. در زمان های گذشته، خانه دختر نبی، پشت خانه عایشه قرار داشت. درِ خانه ایشان، در قسمت انتهایی حجره و مقصوره کنونی حضرت قرار داشت. از خانه دختر پیامبر، امروزه هیچ اثری به جا نمانده است اما می توان گفت محدوده منزل ایشان، در قسمت ضریح و حجره پیامبر است. علمای اهل سنت، محل دفن دختر پیامبر را بقیع می دانند. اما بنابر روایات شیعه، محل دفن در خانه خود ایشان است. علمای شیعه، تلاش کرده اند که درباره این موضوع اظهار نظر نکنند. اما به احتمال قوی، محل دفن در مسجد النبی می باشد.

امروزه، شیعیان بسیار دلتنگ مدینه و سفر حج می باشند. این سفر برای زائران با قیمت و نرخ بالایی تمام می شود. از این رو، کسانی که از نظر مالی مشکلی ندارند، می توانند به سفر حج بروند و در کنار آن مدینه شهر پیامبر را نیز زیارت کنند.

دوره مکالمه عربی پلاس

با سلام خدمت همراهان عزیز سایت. زبان عربی یکی از شیرین ترین زبان های زنده دنیاست. کشور های بسیاری هستند که در جهان به عربی سخن می گویند. زبان قرآن، عربی فصیح یا عربی کلاسیک است. بسیاری از افراد در ایران قصد دارند که مکالمه به زبان عربی را یاد بگیرند تا بتوانند با کشور های حوزه خلیج فارس در مشاغل مختلف ارتباط بگیرند و در آمدزایی کنند. من، محمد کارمی با سابقه 7 سال ترجمه و تدریس در حوزه های توریسم درمانی، لیدری، مترجمی و تدریس خصوصی، دوره ای رو برای شما تدارک دیدم به نام عربی پلاس. با خرید این دوره می تونید در کمترین زمان ممکن، مکالمه به زبان عربی را یاد بگیرید و درآمد زایی کنید. برای خرید این دوره، روی لینک زیر کلیک کنید و به راحتی بسته مورد نظر خودتون رو خریداری کنید.