در سلسله مطالب معرفی کشورهای عرب زبان، سراغ یمن رفتیم. تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

جمعیت و موقعیت یمن

یمن یکی از کشورهای آسیایی و عربی محسوب می شود و در جنوب شبه جزیره عربستان قرار دارد. این کشور، از شمال با عربستان سعودی، از شرق با کشورعمان، از جنوب با خلیج عدن و از سمت غرب با دریای سرخ همسایه می باشد. قانون اساسی این کشور، پایتخت را شهر صنعا اعلام کرده است. اما از سال 2015، شهر عدن نیز به عنوان پایتخت دوم و موقت منصوب شده است.

طبق آخرین سرشماری ها، در سال ۲۰۲۱ حدود 30 جمعیت این کشور تخمین زده شده است که ۹۹ درصد از مردم، دین اسلام را برگزیده‌اند. اما یک درصد دیگر شامل: هندوها، مسیحی ها و دیگر مذاهب می شود. حدود ۹۳ درصد از مردم این منطقه، به زبان عربی سخن می گویند. نیمی از جمعیت این کشور، اهل تسنن هستند. بیشتر سنی های این سرزمین را، شافعی ها، مالکی ها و حنبلی ها تشکیل می دهند.

شیعیان نیز، به سه گروه: زیدی ها، اسماعیلی ها و شیعیان دوازده امامی تقسیم بندی می شوند. آمارها نشان می‌دهد، بیشترین جمعیت مذهبی در میان تمامی کشور های دنیا، در کشور یمن وجود دارد. ساختار جمعیتی این کشور، به صورت قبیله ای است و مردمان آن در دو گروه قوم سامی و عرب قحطانی قرار می گیرند. ریشه جامعه عرب، به قوم عرب قحطانی بازمی‌گردد و تمامی عرب ها خود را بدین قوم منسوب می دانند. در بخش شمالی این کشور، عرب زبان ها و مردمان عرب سکنی گزیده اند. اما در قسمت جنوبی مهاجرانی از کشورهای: هندوستان، پاکستان، سومالی و مردمانی از اتیوپی زندگی می کنند. هم اکنون این کشور، جزو فقیرترین کشورهای دنیا و جهان محسوب می شود.

یمن، سرزمینی آباد

یمن از زمان های قدیم، دارای موقعیت خاص و جایگاه ویژه ای بوده است. این منطقه در گذشته، دارای مناطق بسیار آباد و سرسبز و پر از نعمت بوده است. به دلیل بارش های پی در پی و منظم در این کشور، جنگل هایی در قسمت های کوهستانی و نقاط دیگر پدید آمده است که باعث به وجود آمدن جمعیت انبوه در این نواحی شده است. وجود نخلستان های بسیار و باغ های میوه مختلف نیز، از دیگر دلایل مهاجرت مردم  از قبایل مختلف به این سرزمین شده است. به دلیل حاصلخیز بودن بسیار، جمعیت انبوهی از صدها سال قبل از میلاد مسیح، در این منطقه گرد هم آمدند و تمدن ها و دولت ها را به وجود آوردند. اولین دولتی که در این منطقه حکومت کرد، معینیان بود که پایتخت آن نیز شهر قرنو نام داشت.

قدمت این دولت، به سال های ۱۲۰۰ تا ۶۰۰ قبل از میلاد باز می گردد. دولت هایی با نام های قتبان و سبائیان و … نیز، در این کشور حکومت کردند. اما در میان تمامی این دولت ها، سبائیان از اهمیت خاصی برخوردار بود. زیرا این دولت، از نفوذ و قدرت سیاسی _نظامی و همچنین بازرگانی قابل توجهی برخوردار بود و با توجه به این ویژگی ها، توانست به تدریج حکومت هایی که در قسمت جنوب پراکنده بودند را تحت پوشش حکومت مستقل خود در آورد. پس از سبائیان، دولت های بسیار دیگر نیز بر سر کار آمدند؛ اما سرانجام در سال ۱۹۳۴ میلادی، یمن توانست استقلال خود را با بستن قراردادی با کشور انگلیس به تصویب برساند.

اسلام و ایرانیان در این کشور

همانطور که در مطالب بالا ذکر شد، جمعیت کشور عربی یمن چیزی حدود ۳۰ میلیون نفر تخمین زده شده است که ۹۹ درصد آن ها دین اسلام را برگزیده‌اند. رشد جمعیت نیز در این کشور، رقم بسیار خوبی را به خود اختصاص داده است. آمار فرزند آوری برای هر خانواده، تقریباً سه فرزند است. برای مثال در سال ۱۹۷۸، جمعیت صنعا تنها ۵۵ هزار نفر بود. اما امروزه، جمعیت این شهر از ۳ میلیون نفر نیز فراتر رفته است.

عدن، دومین شهر بزرگ این کشور می باشد و جمعیت آن چیزی معادل یک میلیون تن است. قانون اساسی این کشور، بر اساس قوانین اسلامی پایه گذاری شده است و اجازه برگزاری تمامی مراسمات آیینی _مذهبی را به مذاهب داده است. به شرطی که از دین اسلام خروج نکنند. بیشتر جمعیت این کشور، به صورت قبیله ای زندگی می کنند و در نقاط کوهستانی آن، جمعیتی حدود ۴۰۰ قبیله زیدی وجود دارد.

بسیاری از مردمان این سرزمین نیز، از تبار ایرانی هستند. نوشته های مقدسی در قرن دهم، نشان می‌دهند که بیشتر مردم شهر عدن در آن زمان، ایرانی بودند. درگذشته، یهودیان بی شماری در یمن سکونت داشتند. اما در قرن بیستم میلادی، بیشتر آن ها به کشور اسرائیل مهاجرت کردند. مردمان این منطقه حاصلخیز و زیبا، گرایشات خود به دین اسلام و به خصوص مذهب تشیع را، مدیون و مرهون ایرانی ها در طول تاریخ هستند. با نگاهی اجمالی به تاریخچه این کشور، خواهید دید که در زمان های قدیم، ایرانیان با انجام سفرهای بسیار سخت و بدون امکانات، فاصله های بسیار طولانی را تا این کشور طی نمودند و از این طریق توانستند، تاریخ این کشور را دچار تغییر و تحول کنند.

مناطق دیدنی کشور عرب زبان یمن

یکی از جاذبه های دیدنی و گردشگری کشور یمن، شهر صنعا می باشد. این شهر، دارای بافت بسیار قدیمی است. قرارگیری صنعا در میان کوه ها و برخورداری از باغ های بسیار سرسبز و مسجد های بی نظیر در میان خانه ها، جذابیت های این شهر را دوچندان کرده است. سازمان میراث جهانی برای حفظ و حراست از بافت قدیمی این شهر، پیشنهاد داده است تا دیواری دورتا دور آن ایجاد شود. علاوه بر باغ های بسیار زیبا و سرسبز شهر صنعا، می توان به مسجد معروف آن به نام “مسجد الصالح” اشاره کرد.

این مسجد دارای شش مناره می باشد. چهار مناره آن بلند هستند و ارتفاع آن ها به  ۱۶۰ متر می رسد. تمامی ظاهر این بنا و دیواره های آن، با حکاکی هایی بسیار زیبا و زیورآلاتی چوبی آذین شده است. قلعه ای به نام “قلعه افسانه ای” در جنوب غربی این کشور و در شهر صنعا قرار دارد که جز مناطق بسیار دیدنی محسوب می‌شود. سالانه گردشگران و توریست های بسیاری ازاین قلعه بازدید می‌کنند.

خلیج عدن نیز از دیگر جاذبه‌های این کشور محسوب می‌شود و به دلیل برخورداری از موقعیت جغرافیایی بسیار ویژه و استراتژیک، دارای اهمیت بالایی است. نام قدیمی این خلیج “بربرا” بود. این منطقه مهم، از یک سو به شهر عدن و از دیگر سو به دریای سرخ متصل می گردد. در قسمت شرقی آن نیز، اقیانوس هند قرار دارد. از دیگر مناطق دیدنی و گردشگری این کشور می توان به شهر زبید، شهر تاریخی شبام، موزه ملی یمن، جزیره سقطرا و … اشاره کرد.

نویسنده: سیده سحر حسینی مقدم